Cao-loonontwikkeling, 1 december 2023

Cao-partijen moeten hun cao aanmelden bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om van een rechtsgeldige cao te kunnen spreken. Directie Uitvoeringstaken Arbeidsvoorwaardenwetgeving (UAW) volgt al jaren de circa 100 grootste cao’s in Nederland en heeft daarmee ook zicht op de gemaakte afspraken over cao-loonstijging.

Op dit moment kennen 98 van de 109 steekproefcao’s een looptijd over heel 2023. Als we kijken naar de cao’s in de marktsector, gaat het om 78 van de 86 cao’s. Voor deze cao’s ligt de cao-loonstijging in 2023 vast en hieronder vallen 2,7 miljoen werknemers. 

De gemiddelde cao-loonstijging bedraagt op dit moment 5,7% in de marktsector, een fractie hoger dan het gemiddelde van alle onderzochte cao’s (5,6%). Naarmate de komende maanden de laatste principeakkoorden voor 2023 worden afgesloten, kan het marktgemiddelde nog iets wijzigen.

Tabel 1: Gemiddelde cao-loonstijging in het jaar 2023, uitgesplitst naar hoofdsector

De gemiddelde cao-loonstijging voor het jaar 2023 bedraagt in de marktsector volgens de SZW-cijfers 5,7% (blauwe vlak in figuur 1). Kijkend naar afsluitmoment, wordt een duidelijk patroon zichtbaar in de periode Q1 2022 t/m Q1 2023: de gemiddelde cao-loonstijging neemt toe met de afsluitdatum (hoe recenter het cao-akkoord, hoe hoger de cao-loonstijging). 

De 13 akkoorden afgesloten in het eerste kwartaal van 2023 kennen een gemiddelde cao-loonstijging van 8,6% in 2023. Hieronder vallen circa 400.000 werknemers. Tot nu toe zijn in het vierde kwartaal vijf cao’s (voor 200.000 werknemers) afgesloten met een gemiddelde cao-loonstijging van 6,4%.

Figuur 1: Cao-loonstijging in 2023 op jaarbasis in de marktsector, naar afsluitdatum (per 1-12-2023)

Voor 2023 is van 78 van de 86 steekproefcao’s in de marktsector de cao-loonstijging bekend. Stel dat we voor de overige 8 cao’s uitgaan van:

• Een nullijn in de nieuwe cao (crisis-scenario): de cao-loonstijging in 2023 bedraagt dan 5,5% (linker groene staaf). Dit is de ondergrens voor 2023.
• Een cao-loonstijging op de ingangsdatum van de nieuwe cao van 14,3% (volledige realisatie van de FNV-looneis): de cao-loonstijging in 2023 bedraagt dan 5,6% (rechter groene staaf). Dit is de bovengrens voor 2023.
• Een cao-loonstijging op de ingangsdatum van de nieuwe cao van 5,4% (gemiddelde van lopend en vorig kwartaal uit figuur 1): de cao-loonstijging in 2023 bedraagt dan 5,6% (middelste groene staaf).

Figuur 2: Cao-loonstijging in 2023 op jaarbasis in de marktsector, naar scenario (per 1-12-2023)

Op dit moment kennen 24 van de 109 steekproefcao’s een looptijd over heel 2024 (tabel 2). Als we kijken naar de cao’s in de marktsector, gaat het om 14 van de 86 cao’s. Voor deze cao’s ligt de cao-loonstijging in 2024 vast en hieronder vallen 0,2 miljoen werknemers (6% van alle cao-werknemers in de marktsector). In de zorgsector ligt de cao-loonstijging vast voor 85% van alle cao-werknemers in die sector. 

De gemiddelde cao-loonstijging in 2024 bedraagt op dit moment 6,6% in de marktsector. In de zorgsector is sprake van een hogere cao-loonstijging (7,2%). Naarmate de komende maanden meer principeakkoorden voor 2024 worden afgesloten, kunnen deze gemiddelden neerwaarts of opwaarts wijzigen.

Tabel 2: Gemiddelde cao-loonstijging in het jaar 2024, uitgesplitst naar hoofdsector

De gemiddelde cao-loonstijging voor het jaar 2024 bedraagt in de marktsector 6,6% (blauwe vlak in figuur 3). Kijkend naar afsluitmoment, wordt voor 2024 een patroon duidelijk: de gemiddelde cao-loonstijging neemt toe met de afsluitdatum.

Figuur 3: Cao-loonstijging in 2024 op jaarbasis in de marktsector, naar afsluitdatum (per 1-12-2023)×

Voor 2024 is van 14 van de 86 steekproefcao’s in de marktsector de cao-loonstijging bekend. Stel dat we voor de overige 72 cao’s uitgaan van:

• Een nullijn in de nieuwe cao (crisis-scenario): de cao-loonstijging in 2024 bedraagt dan 2,1% (linker groene staaf). Dit is de ondergrens voor 2024.
• Een cao-loonstijging op de ingangsdatum van de nieuwe cao van 14% (volledige realisatie van de FNV-looneis): de cao-loonstijging in 2024 bedraagt dan 12,1% (rechter groene staaf). Dit is de bovengrens voor 2024.
• Een cao-loonstijging op de ingangsdatum van de nieuwe cao van 7,3% (gemiddelde van lopend en vorig kwartaal uit figuur 3): de cao-loonstijging in 2024 bedraagt dan 7,3% (middelste groene staaf).

Figuur 4: Cao-loonstijging in 2024 op jaarbasis in de marktsector, naar scenario (per 1-12-2023)

Aan deze tekst kunnen geen rechten worden ontleend.
Contact: postbusuawcaoonderzoek@minszw.nl

Klik hier voor een pdf-versie van de bovenstaande tekst
Terug naar Cao-loonontwikkeling