Werknemersvertegenwoordiging
De wettelijke basis voor afspraken over werknemersvertegenwoordiging, ook wel medezeggenschap genoemd, is de Wet op de ondernemingsraden (WOR) . De WOR bevat bepalingen over de medezeggenschapsorganen Ondernemingsraad en, voor kleinere ondernemingen, de Personeelsvertegenwoordiging en de Personeelsvergadering. Naast deze wettelijk ondersteunde structuur voor werknemersvertegenwoordiging bestaat de zelf georganiseerde vorm, aangeduid met de term vakbondswerk in de onderneming. Voor beide typen werknemersvertegenwoordiging kunnen (aanvullende) afspraken worden gemaakt in cao’s.
Het al dan niet betrokken zijn van de vakbonden bij de totstandkoming van een cao
Dit onderzoekrapport beschrijft in hoeverre individuele vakbonden betrokken zijn bij de totstandkoming van cao’s. Betrokkenheid wordt in dit onderzoek bedoeld dat een vakbond de cao daadwerkelijk heeft ondertekend. In het onderzoek is een onderscheid gemaakt tussen vakbonden gelieerd aan een vakcentrale die vertegenwoordigd is in de Stichting van de Arbeid (FNV, CNV en VCP) en overige vakbonden die dat niet zijn. Voor dit onderzoek zijn die overige vakbonden in drie groepen verdeeld: algemene bonden, sectorspecifieke bonden en ondernemingsbonden. Daarnaast is in dit onderzoek bekeken welk percentage cao-werknemers werkzaam is bij een cao die afgesloten is met een vakbond.
Onderzoeken opgeleverd in 2023
Cao-onderzoek en Beleidsonderzoek (COB), een afdeling van de directie UAW, doet in onderstaande rapportages verslag van afspraken in cao’s op basis van onderzoek over werknemersvertegenwoordiging. In de twee rapportages uit 2023 behandelt COB de twee vormen apart. COB beschrijft n.a.v. de maand van de Medezeggenschap (november 2023) in “Medezeggenschap en de WOR” de afspraken over medezeggenschapsorganen en in hoeverre deze afspraken verder gaan dan het wettelijk bepaalde. In “Faciliteiten voor vakbondswerk ” beschrijft COB n.a.v. aangenomen motie in de Tweede Kamer de afspraken omtrent het werk van vakbonden en vakbondsleden in de onderneming. COB beschrijft in de rapportage uit 2006 beide vormen van werknemersvertegenwoordiging.